Ιnspired thoughts: Στεφανακίδης Κωνσταντίνος

Ο Κωνσταντίνος Στεφανακίδης είναι ένας χαρισματικός άνδρας. Ένας δάσκαλος, που μεταμόρφωσε την ιστορική Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων της Αναβύσσου.

H.A: Τι και ποιος σας ώθησε να ασχοληθείτε με τον τομέα του τουρισμού?

Σ.Κ: Η αλήθεια είναι ότι δεν μεγάλωσα σε κάποια τουριστική οικογένεια ή τουριστικό μέρος για να επηρεαστώ. Κατάγομαι από τον Έβρο και η ενασχόληση μου με τα τουριστικά ήταν εντελώς τυχαία. Από μικρός δούλευα για το χαρτζιλίκι μου τα καλοκαίρια ως σερβιτόρος σε καφετέριες και βοηθός στην κουζίνα εστιατορίων, αλλά ποτέ όμως δεν το είχα σκεφτεί ως επαγγελματική επιλογή. Έλα όμως, που με κατεύθυνε η μοίρα εκεί, όταν η ξαδέλφη μου έδινε γραπτές εξετάσεις για την εισαγωγή στην Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων και την συμμετείχα κι εγώ για παρέα. Η κατάληξη ήταν να περάσω στη ΣΤΕ Αλεξανδρούπολης και σκέφτηκα να πάω να το δοκιμάσω. Εκεί είχα την τύχη, να πέσω στα χέρια εξαιρετικών καθηγητών, οι οποίοι με ενέπνευσαν να το αγαπήσω και να το εξασκήσω ως επάγγελμα. Νομίζω ότι η σχολή αυτή ήταν και η αφορμή να συνεχίσω μετά τις σπουδές μου με υποτροφία στην Ξενοδοχειακή Σχολή του Στρασβούργου Γαλλίας και εν συνεχεία να εργαστώ μόνιμα ως εκπαιδευτικός στις δημόσιες σχολές τουριστικής εκπαίδευσης.

H.A: Είστε μια προσωπικότητα άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης Αναβύσσου. Πως νιώθετε για την επιτυχημένη σας πορεία ως διακεκριμένο στέλεχος του τουρισμού?

Σ.Κ: Ευχαριστώ για το κοπλιμέντο αλλά θεωρώ ότι αποτελώ μέρος μιας ιστορικής σχολής που έκανα υπεύθυνα αυτό που θα πρέπει να κάνει κάθε εκπαιδευτικός από τη θέση του. Η Σχολή της Αναβύσσου είναι ίσως η καλύτερη σχολή τουριστικών σπουδών μέσης εκπαίδευσης που έχει η χώρα σε επίπεδο δημοσίου και όχι μόνο. Διδάσκω επί πολλά έτη σε πολλά μαθήματα με επίκεντρο την εστιατοριακή, συνεισφέροντας σημαντικά στην ανάπτυξη νέων στελεχών στην τουριστική αγορά. Έχω συγγράψει τέσσερα επαγγελματικά βιβλία και διατηρώ πολλά χρόνια στενή σχέση με τον κλάδο της εστίασης ως εισηγητής, κριτής, σύμβουλος καθώς θεωρώ ότι ως εκπαιδευτικός πρέπει να ενημερώνομαι συνεχώς για τις εξελίξεις της αγοράς. Είναι αμέτρητες οι ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα που αξιοποιούν σε ηγετικές θέσεις, απόφοιτους της σχολής Αναβύσσου, αλλά και των υπολοίπων πρώην ΣΤΕ της χώρας όπως της Περαίας Θεσσαλονίκης, Άργους, Ρόδου, Ηρακλείου Κρήτης, Κέρκυρας, Γαλαξιδίου, Αλεξανδρούπολης. Στα 27 χρόνια που ασχολούμαι με τον κλάδο του τουρισμού και της τουριστικής εκπαίδευσης έχω συναντήσει αποφοίτους μας, ως κριτές σε διαγωνισμούς, εκπαιδευτικούς μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης, διευθυντές ξενοδοχείων, ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, μαίτρ επώνυμων εστιατορίων, μπαρτέντερ και οινοχόους υψηλών προδιαγραφών, βραβευμένους σεφ και ζαχαροπλάστες, τηλεοπτικούς σταρ γαστρονομίας. Μέχρι και σεφ του προέδρου των ΗΠΑ είχαμε. Για να μην αναφέρω την δημοτικότητα της σχολής Αναβύσσου στα τηλεοπτικά μέσα καθώς επιλέγεται συχνά ως χώρος γυρισμάτων για διαφημίσεις, τηλεοπτικές και κινηματογραφικές ταινίες, με τη γνωστότερη από αυτές την «Πολίτικη Κουζίνα» του Τάσου Μπουλμέτη.

H.A: Ποια είναι η πιο συγκινητική στιγμή που βιώσατε ως Διευθυντής του Εκπαιδευτηρίου ?

Σ.Κ: Νομίζω η πρώτη συγκίνηση μου ήρθε την πρώτη μέρα που έγινα Διευθυντής τον Ιανουάριο του 2012, μέσα σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα με την οικονομική κρίση, με τις κάθετες περιστολές δαπανών και τις βίαιες αλλαγές που αυτή επέφερε. Εκείνη την εποχή βιώσαμε την κατάργηση του πρώην ΟΤΕΚ (της ΣΤΕ όπως είχε μετονομαστεί δηλαδή), την παύση του οικοτροφείου και την απορρόφηση των σχολών στο Υπουργείου Τουρισμού όπου λειτουργούν έως τώρα. Ήταν τότε η στιγμή που ως διευθυντής αναγκάστηκα να παλέψω με όλες τις δυνάμεις που είχα. Παρά το γεγονός ότι συνάντησα πολλά εμπόδια σε αυτό το ταξίδι, χάρη στην επιμονή, το μεράκι και την πίστη στις ίδιες αξίες που σμιλεύτηκα από μικρός, καταφέραμε να ανακάμψουμε το σχολείο και να ξανακατακτήσουμε την ηγετική θέση που του ανήκε.

Έτσι λοιπόν σκέφτηκα να ξαναζωντανέψω ένα γεγονός που κατά το πέρασμα των χρόνων είχε λησμονηθεί. Και μετά μου ήρθε η ιδέα! Να απονείμουμε πτυχία! Ή τίτλους όπως ονομάστηκαν αργότερα.

Οργάνωσα λοιπόν με τη βοήθεια των συνεργατών μου στη σχολή, την πρώτη απονομή τίτλων, με πρόγραμμα, προσωπική πρόσκληση σε γονείς και αποφοίτους, με τιμώμενο πρόσωπο, στην αίθουσα συγκεντρώσεων, με ομιλίες και τελετάρχη, φωτογραφίες, με όλους τους τελειόφοιτους, τους εκπαιδευτικούς . Το πιο σημαντικό όμως ήταν ο όρκος. Παίρνοντας ιδέες από τα αντίστοιχα κείμενα των πανεπιστημίων, πήρα την πρωτοβουλία και συνέθεσα τον όρκο της σχολής Αναβύσσου:

“«Ενώπιον της Διεύθυνσης και του εκπαιδευτικού προσωπικού της Σχολής Αναβύσσου του Υπουργείου Τουρισμού παρέχω ενσυνείδητα την ακόλουθη δήλωση: Θα διάγω την ζωή μου με τις αρχές της αρετής, της δικαιοσύνης και της τιμιότητας. Θα καταστήσω τον εαυτό μου, πρότυπο. Με ανοικτό πνεύμα θα μελετώ και θα αποδέχομαι κριτικά όλες τις εξελίξεις στην τέχνη μου και με αταλάντευτη βούληση θα εντάσσω το ειδικό στο γενικό συμφέρον, ως Υπεύθυνος Πολίτης, για το καλό της Πατρίδας μας. θα τηρώ στη ζωή μου με πίστη και ακρίβεια όσα διδάχθηκα στη Σχολή Αναβύσσου και θα τα μεταδίδω σε άλλους ώστε να γίνω ωφέλιμος στην Πολιτεία και στην κοινωνία, σεβόμενος πάντα το Σύνταγμα και τους νόμους του Κράτους.»
θα τηρώ στη ζωή μου με πίστη και ακρίβεια όσα διδάχθηκα στη Σχολή Αναβύσσου και θα τα μεταδίδω σε άλλους ώστε να γίνω ωφέλιμος στην Πολιτεία και στην κοινωνία, σεβόμενος πάντα το Σύνταγμα
και τους νόμους του Κράτους.» “

Ακόμα και τώρα, αυτά τα λόγια με συγκινούν γιατί τα πιστεύω.

H.A: Από ποια "υλικά" πρέπει να είναι σμιλευμένος ένας καλός καθηγητής? Γιατί όλοι όσοι εκπαιδεύτηκαν στη Σχολή της Αναβύσσου σας αποκαλούν "δάσκαλό τους"?

Σ.Κ: Είναι μεγάλη κουβέντα η λέξη «δάσκαλος» και πολύ βαριά η ευθύνη της, για όσους την αισθάνονται. Θεωρώ ότι στη διδασκαλία ισχύει ότι και στα περισσότερα επαγγέλματα. Δεν αρκεί να έχεις τις γνώσεις και την τεχνική. Απαιτεί το ανάλογο ήθος και αγάπη γι’ αυτό που κάνεις. Και αυτό να το επικοινωνείς με κάθε τρόπο στους γύρω σου. Χωρίς ιδιοτέλεια και αλαζονεία. Εγώ προσπάθησα να υπηρετήσω αυτές τις αρχές, μπαίνοντας στη θέση του καθενός και δίνοντας τον καλύτερο εαυτό μου σαν να μην υπήρχε αύριο.

Η.Α: Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τις Σχολές του Υπουργείου Τουρισμού σε σχέση με άλλες ?

Σ.Κ: Οι σχολές αυτές ιδρύθηκαν το 1936 και ήταν οι μοναδικές που παρείχαν τουριστικής εκπαίδευση επί δεκαετίες. Τώρα πλέον παρόμοια προγράμματα σπουδών παρέχονται σε όλες τις βαθμίδες, από πολλούς ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς, συμπεριλαμβανομένου και του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Αυτό όμως που ενίσχυσε τη φήμη των σχολών του Υπουργείου Τουρισμού είναι αφενός η σταθερή προσήλωση του προγράμματος στην πρακτική εφαρμογή και η άρρηκτη σύνδεση που είχε πάντα με την αγορά εργασίας. Οι σπουδαστές διατηρούν ακόμα και τώρα το προνόμιο να εκπαιδεύονται βιωματικά σε σχολές, που οι περισσότερες αποτελούν ξενοδοχεία με πλήρως εξοπλισμένα τμήματα.

H.A: Θεωρείτε ότι χρειάζεται αναβάθμιση η τουριστική εκπαίδευση και αν ναι σε ποιους τομείς θα εστιάζατε?

Σ.Κ: Η επαγγελματική εκπαίδευση, όπως ανέφερα και όπως εννοεί η λέξη, πρέπει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το επάγγελμα. Ο τουρισμός είναι μία σημαντική πηγή εισοδήματος για την χώρα και η εκπαίδευση σε αυτό τον τομέα δεν θα πρέπει να αφεθεί στην τύχη. Η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ένας πάροχος διεθνούς τουριστικής εκπαίδευσης. Όμως αυτό απαιτεί τέλεια υποδομή σε σύγκριση με τα καλύτερα ξενοδοχεία, αναβαθμισμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και ένα απαιτητικό πλαίσιο λειτουργίας με επιλεγμένους εκπαιδευτές και μία ενωτική πολιτική. Αλλά όλα αυτό απαιτεί όραμα και μία αναπτυξιακή πολιτική όπου καμία αρχή δεν έχει τολμήσει , η το λιγότερο έχει αποτύχει λόγω του χάους της γραφειοκρατίας.

H.A: Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο όπλο
        στην τουριστική βιομηχανία της χώρας μας?

Σ.Κ: Σε ένα βιβλίο ενός αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου, διάβασα ότι ο χαρακτήρας των ανθρώπων μίας χώρας διαμορφώνεται από την ιστορία και τη θέση του στον κόσμο. Η Ελλάδα σημαίνει με μία λέξη φιλοξενία. Οπουδήποτε και αν είσαι στην χώρα, θα σε υποδεχθούν με φιλικότητα και ανθρώπινη επαφή. Τα προιόντα φτιάχνονται με γεύση και προσφέρονται με αυθεντικό χαμόγελο. Όλα αυτά σε μία υπέροχη τοποθεσία στη Μεσόγειο όπου το κλίμα ευνοεί την ηλιοφάνεια όλο τον χρόνο καθώς και την ευφορία της χλωρίδας.

H.A: Πως βλέπετε να διαμορφώνεται ο κλάδος του τουρισμού μετά από αυτή την πρωτοφανή υγειονομική κρίση ?

Σ.Κ: Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση και σίγουρα κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα για το μέλλον. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η πρωτοφανής αυτή κατάσταση με το κορωνοϊό άλλαξε τα πάντα και ειδικά στον τουρισμό.

Μετά από μία επιτυχημένη χρονιά του 2019, 33 εκατομμυρίων τουριστών, με 19 δις ευρώ εσόδων και 360.000 εργαζόμενους στον κλάδο οι προσδοκίες ήταν ήδη πολύ υψηλές.

Μέσα από αυτό όμως, πέρα από τα μέτρα προστασίας για την υγεία, αναδείχτηκε η ανάγκη για την αποτελεσματικότητα στην επιχειρηματική λειτουργία με επίκεντρο τον άνθρωπο κι όχι μεμονωμένα στο κέρδος.

Η ανάγκη για βελτίωση σε όλες τις πλευρές γίνεται όλο και πιο εμφανής,ωθώντας μας να διεκδικήσουμε ξανά μία θέση ανάμεσα στους καλύτερους.

Στεφανακίδης Κωνσταντίνος

H.A: Αν αύριο από το χώρο που εργάζεστε στο Υπουργείο Τουρισμού σας ανάθεταν να φτιάξετε μια Dream Team για την εκπροσώπηση της χώρας μας στο εξωτερικό. Ποιους θα προτείνατε και γιατί?

Σ.Κ: Δεν κατέχω την διοικητική θέση για τέτοιου είδους αποφάσεις βεβαίως. Η ενασχόληση μου στο Υπουργείο Τουρισμού αφορά καθαρά την υποστήριξη των εκπαιδευτικών μας μονάδων, από τη θέση του εκπαιδευτικού. Με την μικρή πείρα που έχω σε αυτά τα θέματα συμβάλλω στην όσο το δυνατόν ορθότερη λειτουργία τους.

Επειδή όμως ως δάσκαλος, πάντα πίστευα στους μαθητές μου και στη νέα γενιά, θα σας εκπλήξω και δεν θα αναφέρω τα τρανταχτά ονόματα της μαγειρικής, της εστίασης ή της ξενοδοχείας που θα περιμένατε να ακούσετε.

Προτιμώ να δίνω την ευκαιρία σε νέα και ικανά άτομα με όραμα και καθαρό look. Oι αόρατοι ήρωες που συνήθως είναι πίσω από μία κουζίνα με σκυμμένο κεφάλι,ή αυτούς που εξυπηρετούν με πάθος πίσω από ένα μπαρ ή με ταχύτητα και ευγένεια στα μπροστινά τραπέζια.

Στεφανακίδης Κωνσταντίνος

H.A: Ποια είναι η συμβουλή σας για τους επόμενους Hospitality Ambassadeurs?

Σ.Κ: Είμαι θιασώτης της ειλικρίνειας και της ανιδιοτέλειας. Ο κόσμος είναι μικρός και δεν υπάρχει χώρος για εγωισμούς και ματαιοδοξίες. Η αλληλεγγύη και η πίστη για ένα καλύτερο αύριο δεν είναι ντεμοντέ, αλλά πάντα επίκαιρη. Τα λόγια και οι άνθρωποι με τη συμπεριφορά τους μπορούν εμπνεύσουν αλλά και να αποθαρρύνουν.

Οι Hospitality Ambassadeurs διαμορφώνουν συνειδήσεις και έχουν την ευθύνη να εμπνέουν και να καθοδηγούν. 

Στεφανακίδης Κωνσταντίνος

Ανδρέας Τουμαζάτος/ Ένας ανώτερος λέκτορας με όραμα για την τουριστική εκπαίδευση