Ρέθυμνο, ο μοναδικός «λαβύρινθος» της Κρήτης, το σταυροδρόμι της Αγροδιατροφής και Γεύσης, εντυπωσιάζει με τον τοπικό του χαρακτήρα και το κοσμοπολίτικο στυλ.
Επιμέλεια : Κατερίνα Καρσιώτη
8 στάσεις απευθείας στον Τόπο και στα Πρόσωπα
Το Ρέθυμνο είναι ένας τόπος με απέραντα βουνά και με θάλασσα απέραντη που αγκαλιάζει ντόπιους και επισκέπτες.
Με απαράμιλλα παραδοσιακά χωριά που τα ήθη και τα έθιμα έχουν τον πρώτο λόγο, με Βυζαντινές, Βενετσιάνικες εκκλησίες καθώς και μιναρέδες να υπενθυμίζουν ένα πλούσιο ψηφιδωτό πολιτισμών και με καμάρες και αρχοντικά να ταξιδεύουν τον περιπατητή σε Αναγεννησιακό σκηνικό.
Μία πανσπερμία λοιπόν στοιχείων και χαρακτηριστικών δημιουργούν το αφήγημα του Ρεθύμνου το οποίο είναι πλούσιο, δυνατό, φινετσάτο και αρωματικό.
Αλλά κυρίως το αφήγημα του ενορχηστρώνεται από το ιδιαίτερο αγροτουριστικό του τοπίο, την εύφορη γη του, το μοναδικό terroir του και τις Ρεθυμνιώτικες εκείνες γεύσεις που εκτοξεύουν όλες τις αισθήσεις.
1η στάση: Οινοποιείο Κλάδου
Εδώ η ποικιλία Βιδιανό βρίσκει τον τόπο της.
Πρόκειται για μία «Κρητικιά» ποικιλία με εξαιρετικό μέλλον και με εξαιρετικές δυνατότητες, πράγμα που σημαίνει πως η ιστορίας της γράφεται τα τελευταία χρόνια.
Εντοπίζεται κυρίως γύρω από την περιοχή του Ρεθύμνου και καλύπτει μικρές εκτάσεις ενώ υπάρχει και ένας μικρός αριθμός αμπελώνων και κοντά στο Ηράκλειο.
Το Οινοποιείο Κλάδου το οποίο είναι μία οικογενειακή επιχείρηση όπου ιδρύθηκε το 1997 από τον χημικό – οινολόγο Εμμανουήλ Κλάδο όμως από το 2007 μεταφέρθηκε σε καινούριες, ιδιόκτητες εγκαταστάσεις με σύγχρονα μηχανήματα.
Ο επισκέπτης στη Σκεπαστή Ρεθύμνου, έρχεται σε επαφή με ένα σύγχρονο κτίριο 700 τετραγωνικών μέτρων με το οινοποιείο να περιβάλλεται από έναν αμπελώνα όπου καλλιεργείται, σύμφωνα με τα βιολογικά πρότυπα της ΔΗΩ, η τοπική λευκή ποικιλία Βιδιανό.
Σήμερα, παράγονται περίπου 100.000lt κρασί το χρόνο και οινοποιούνται οι ερυθρές ποικιλίες Λιάτικο, Κοτσιφάλι, Merlot, Cabernet Sauvignon και Syrah καθώς και οι λευκές ποικιλίες Βιδιανό, Βηλάνα, Πλυτό, Θραψαθήρι, Μοσχάτο σπίνας και Sauvignon Blanc.
Tips
Οι οινικές ξεναγήσεις, οι γευσιγνωσίες καθώς και οι δράσεις που πραγματοποιούνται στο Κτήμα με φόντο τους υπέροχους αμπελώνες, θα αποτυπωθούν σίγουρα στη μνήμη σου.
2η στάση: Αγροτικός Συνεταιρισμός Μυλοποτάμου
Κάνοντας επίσκεψη σε ένα τόπο όπως ο Μυλοπόταμος, που διαθέτει εξαιρετικά σημαντική αγροτική παραγωγή, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μυλοποτάμου ο οποίος δραστηριοποιείται από το 1977 αποτελεί μία στάση «σταθμό».
Πρόκειται για έναν ουσιαστικό πυρήνα που δεν υποστηρίζει απλώς τους τοπικούς παραγωγούς αλλά αποτελεί και την κινητήρια δύναμη για την τοπική οικονομία της περιοχής.
Η συγκεκριμένη στάση συνεπάγεται με γευστική δοκιμή της φημισμένης Γραβιέρας Κρήτης ΠΟΠ καθώς και του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου ΑΤΑΛΗ ΠΟΠ Βόρειος Μυλοπόταμος.
Το ελαιόλαδο ΑΤΑΛΗ έχει γλυκιά γεύση, ελκυστικό χρυσαφί χρώμα και φρουτώδη γεύση.
Τα χαρακτηριστικά αυτά το κατατάσσουν ψηλά μεταξύ των προτιμήσεων των καταναλωτών και αποδίδονται στο ευνοϊκό κλίμα της περιοχής, στα χαρακτηριστικά του εδάφους, στις πρακτικές καλλιέργειας και συγκομιδής και στους προσεκτικούς χειρισμούς κατά την έκθλιψη και εμφιάλωση.
Όσον αφορά την διάσημη γραβιέρα, έχει λευκοκίτρινο χρώμα και μικρές διάσπαρτες τρύπες που εντυπωσιάζει με το άρωμα και τη γεύση του.
Η ετήσια παραγωγή του ανέρχεται σε περίπου 500 τόνους και για την παρασκευή του χρησιμοποιείται αποκλειστικά γάλα που προέρχεται από τα αιγοπρόβατα της περιοχής του Μυλοποτάμου.
Η ΠΟΠ γραβιέρα Κρήτης ωριμάζει για 3 τουλάχιστον μήνες και αποκτά αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που το κάνουν πραγματικά περιζήτητο.
Tips
Δεν πρέπει να ξεχάσει κανείς να δοκιμάσει ή να γεμίσει την «βαλίτσα» του με Γραβιεράκι, Κεφαλοτύρι, Μυζήθρα, Τυρί του Μίνωα που είναι λευκό τυρί άλμης το οποίο παράγεται σύμφωνα με την τεχνική παραγωγής της φέτας και φυσικά Ξυνομυζήθρα ΠΟΠ, το οποίο παράγεται από αγνό αιγοπρόβειο γάλα που προέρχεται από ζώα που βόσκουν στους ορεινούς όγκους του Μυλοποτάμου.
3η στάση: Ελαιουργείο Εύοσμος
Το Kρητικό ελαιόλαδο που αποτελεί και τη βάση της μεσογειακής διατροφής βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στο Ελαιουργείο Εύοσμος στην περιοχή της Επισκοπής.
Σε έναν τόπο με μοναδικό μικροκλίμα, το οποίο δίνει και όλα τα ιδιαίτερα αρωματικά χαρακτηριστικά στο προιόν.
Οι άνθρωποι του Ελαιουργείου Εύοσμος διαθέτουν οικογενειακή παράδοση στην καλλιέργεια και παραγωγή ελαιόλαδου, όπου με πάθος και αφοσίωση τη συνεχίζουν με στόχο την περαιτέρω προώθηση και εξωστρέφεια του Ελληνικού πράσινου χρυσού.
Οι ποικιλίες που επικρατούν στους ελαιώνες είναι κυρίως η κορωνέικη και η τσουνάτη με τον επισκέπτη να κάνει ένα μυρωδάτο ταξίδι σε εσπεριδοειδή, φρέσκο αμύγδαλο, αγκινάρα, τομάτα, γρασίδι και Κρητικά βότανα.
Tips
Το εξαιρετικό ελαιόλαδο από την ποικιλία τσουνάτη κάνει την διαφορά οπότε αξίζει να το δοκιμάσει κανείς καθώς επισκεφθεί το ελαιουργείο.
Φυσικά, η γευστική δοκιμή των βρώσιμων ελιών είναι απαραιτήτως απαραίτητη, οι οποίες είναι μικρές ακατέργαστες ολόκληρες ελιές που κολυμπούν σε νερό, αλάτι, ξύδι, χυμό εσπεριδοειδών και φυσικά σε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.
4η στάση: Τυροκομείο Αμάρι
Στους πρόποδες του Ψηλορείτη, 30χλμ. από τη μαγική πόλη του Ρεθύμνου, απλώνεται η καταπράσινη κοιλάδα του Αμαρίου με τα δεκάδες χωριά και τους ατέλειωτους ελαιώνες, με σπάνιο φυσικό πλούτο αποτελούμενο από 1642 αυτόχθονα και αυτοφυή είδη χλωρίδας.
Κατσίκες και πρόβατα βόσκουν τα άγρια βότανα και τα χορταρικά, πίνουν το νερό της πηγής και ξαποσταίνουν κάτω από τις μηλιές και τις κερασιές προκειμένου να δώσουν το επόμενο πρωί το γάλα τους.
Σε αυτό το σημείο το ξακουστό τυροκομείο Αμάρι, με σεβασμό στην παράδοση, με γνώση της τέχνης της τυροκομίας, με εμμονή στην άριστη ποιότητα του τελικού προϊόντος, με υπομονή στους χρόνους ωρίμανσης, με διάθεση για συνεχή βελτίωση και εξέλιξη, μα πάνω απ’ όλα με αγάπη για τον άνθρωπο και ενδιαφέρον για την διατροφή του δημιουργεί πραγματικούς «τυροκομικούς θησαυρούς».
Το αιγοπρόβειο γάλα συλλέγεται καθημερινά από τους παραγωγούς και μεταφέρεται, από τους σταθμούς συλλογής γάλακτος που έχουν εγκατασταθεί από την εταιρεία, στο τυροκομείο με απόλυτη προσοχή και αφοσίωση.
Με προιόντα που έχουν δημιουργήσει πραγματικά «τάση», με μυζήθρες, σκληρά και λευκά τυριά αλλά και ένα γιαούρτι «όνειρο».
Φτιάξε το πιο «τυρένιο» καλάθι με γαλομυζήθρα αλλά και γλυκιά μυζήθρα, με ανθότυρο ξηρό αλλά και με αιγοπρόβειο άλειμμα λευκού τυριού καθώς και παλαιωμένη γραβιέρα Κρήτης αλλά και γραβιέρα με μπούκοβο.
“Στις κοιλάδες και λόφους του Αμαρίου, τρέφονται τα αιγοπρόβατα που μας παρέχουν το γάλα για να δημιουργούμε μιας εξαιρετικής ποιότητας ποικιλία τυριών” αναφέρουν χαρακτηριστικά οι άνθρωποι του τυροκομείου Αμάρι.
Tips
Αξιοποίησε γαστρονομικά την μυζήθρα με τέτοιο τρόπο που θα δώσει θαλπωρή μέσα στο χειμώνα σου αλλά και ατέλειωτη γεύση.
Για αυτό, το τουρλού λαχανικών με τραχανά ή ξινόχοντρο και μυζήθρα από το Τυροκομείο Αμάρι αποτελεί την πιο must πρόταση.
5η στάση: Creta Carob
H στάση αυτή είναι αφιερωμένη σε έναν από τους πιο θεραπευτικούς και πολύτιμους καρπούς όπου το νησί αγαπά και χρησιμοποιεί ιδιαίτερα. Ο λόγος στο χαρούπι που δίνει έναν θησαυρό πολλών «καρατίων».
Η Χαρουπιά ή Κερατέα είναι το μακρόβιο και αειθαλές εκείνο δέντρο, αυτοφυές στην Μεσόγειο, το οποίο το συναντάς ενίοτε και καλλιεργημένο, από τα παράλια της βόρειας Αφρικής και το Ιόνιο μέχρι τη Μέση Ανατολή, γνωστό από την αρχαιότητα.
Εκτός το ότι προσφέρει ένα καρπό υψηλής διατροφικής αξίας, αξίζει να αναφερθεί ότι σε περιόδους πολέμων αλλά και λοιμών, τη στιγμή που άλλα τρόφιμα ήταν δυσεύρετα, τα χαρούπια ήταν αυτά που έθρεφαν ουσιαστικά τον κόσμο.
Το χαρούπι είναι ένας καρπός πλούσιος σε ασβέστιο και αν και γλυκός εκπλήσσει διότι περιέχει 60% λιγότερες θερμίδες από τη σοκολάτα.
Είναι άφθονο σε κάλιο, περιέχει σημαντικότατες ποσότητες φωσφόρου, διαθέτει αντικαρκινική δράση και οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες είναι “παρούσες”.
Η τολμηρή κίνηση για την χρήση του έγινε από τον ιδρυτή της Creta Carob, Ηλία Μανουσάκα.
Με την ίδρυσή της στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου, το 2006, έμελλε να γίνει το καμάρι του τόπου, καθώς το δέντρο που χρησιμοποιεί στην παραγωγή της, η χαρουπιά, πέρα από τη βιολογική καλλιέργειά της, βρίσκεται αυτοφυές σε πολλές περιοχές της Μεσογείου και στην Ελλάδα, ιδίως στην Κρήτη και την Κύπρο, οπότε η πρώτη ύλη υπάρχει σε αφθονία.
Η εταιρεία χρησιμοποιεί 100% Κρητικά χαρούπια καθώς αξιοποιεί στο έπακρο τα ήδη υπάρχοντα δέντρα και με αυτό τον τρόπο έχει σχεδόν διπλασιάσει την αξία του προϊόντος.
Έτσι, όποιος έχει χαρουπιές στο χωράφι του, συλλέγει τον καρπό και βοηθά στην αξιοποίησή του, πράγμα που συνάδει απόλυτα με το πρότυπο μιας οικολογικής παραγωγής με πολύ χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα (low energy footprint), σύμφωνα με την οποία λειτουργεί η Creta Carob.
Tips
Aξίζει να γνωρίσεις και να δοκιμάσεις ατόφιο το παξιμάδι χαρουπιού, την χειροποίητη μπάρα χαρουπιού και σοκολάτας που προσθέτει άλλη αξία στα πρωινά και απογευματινά σου γεύματα, το βιολογικό χαρουπόμελο που θα δώσει άλλη γεύση στις συνταγές σου καθώς και στο ρόφημα τσάι χαρουπιού που πραγματικά κάνει την διαφορά.
Μην ξεχάσεις να φροντίσεις πέρα από το «στομάχι» σου και το «πρόσωπο» σου καθώς στην Creta Carob θα βρεις προϊόντα καλλωπισμού με βάση το χαρούπι για αυτό μπορεί κανείς να «φλερτάρει» φυσικά με τον αντιρυτιδικό ορό προσώπου με χαρουπόμελο.
6η στάση: Φάρμα Αντωνάκη
Αξίζει και μία και δύο και τρεις στάσεις στη συγκεκριμένη φάρμα καθώς πρόκειται για μία παραγωγική μονάδα υπόδειγμα αυθεντικότητας.
Με αγάπη, πάθος και αφοσίωση στην Κρητική κουζίνα και τη γαστρονομία του τόπου, δημιουργούν τοπικές λιχουδιές αποκλειστικά από κρέας με την ποιότητα να ξεχειλίζει από κάθε πιάτο και συνταγή.
Άλλωστε για όλη την ομάδα της Φάρμας Αντωνάκη βασικό συστατικό στοιχείο είναι η φιλοξενία, η οποία συνδυάζεται απόλυτα με τις τοπικές γεύσεις και την τοπική κουζίνα με τους μεζέδες να συνοδεύουν τη ρακή και το κρασί και όλα αυτά να δημιουργούν μία μεγάλη παρέα.
Η Φάρμα Αντωνάκη διαθέτει περισσότερα από 35 χρόνια στον κλάδο τεμαχισμού, τυποποίησης και εμπορίας κρεάτων, με όραμα να προσφέρει στον καταναλωτή προϊόντα από αγνό κρέας.
Έχει δημιουργήσει λοιπόν μια σειρά καπνιστών προϊόντων που ξεχωρίζουν για την ποιότητα και την ιδιαίτερη γεύση τους.
Ο καταναλωτής στη Φάρμα μπορεί να βρει από Καπνιστό Απάκι Κρήτης, Καπνιστό Λουκάνικο Χωριάτικο με Φέτα μέχρι Καπνιστή Μπριζόλα με θυμαρίσιο μέλι και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.
Tips
Στο τραπέζι πρέπει να φιλοξενηθεί οπωσδήποτε το καπνιστό λουκάνικο με κατσικίσιο τυρί, το καπνιστό σύγκλινο Κρήτης και σίγουρα η καπνιστή πανσέτα με θυμαρίσιο μέλι.
Γαστρονομικές λιχουδιές με ποιοτικότατο κρέας εμπλουτισμένο με βότανα και άλλα τοπικά προιόντα του νησιού.
7η στάση: Oινοποιείο Ζουμπεράκης
Επιστροφή στο κρασί, αυτή την φορά της Οικογένειας Ζουμπεράκη, όπου η αμπελουργία και η παραγωγή εκλεκτών οίνων ξεκίνησε πριν από περίπου 3 γενιές.
Με αμπελώνες που καλύπτουν έκταση 100 στρεμμάτων αποκλειστικά βιολογικής καλλιέργειας μέσα σε ένα φυσικό τοπίο που πραγματικά γοητεύει με την ομορφιά του.
Όλα τα κτήματα βρίσκονται στην Καλή Συκιά, στα νοτιοδυτικά του Νομού Ρεθύμνου, στις πλαγιές του Κρυονερίτη σε υψόμετρο 600 – 800 μέτρων.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Κρυονερίτης αποτελεί φυσική συνέχεια των Λευκών Ορέων κι έχει ιδανικές μορφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες, για την ανάπτυξη ενός πλούσιου οικοσυστήματος.
Η Οικογένεια Ζουμπεράκη αναφέρει ότι «ο κύκλος του καλού βιολογικού κρασιού φυσικά ξεκινά από τις ποικιλίες των αμπελιών που θα δώσουν την παραγωγή του» για αυτό και είναι πολύ περήφανη για τις ποικιλίες που φιλοξενεί στα αμπέλια της.
Μάλιστα, ανάμεσα στις ποικιλίες βρίσκονται και σταφύλια από τα οποία έφτιαχναν κρασί και οι αρχαίοι Έλληνες, όπως το Λιάτικο και το Κοτσιφάλι, που βρίσκονταν στους αμπελώνες του βασιλιά Μίνωα, ή το Λημνιώτικο, από το οποίο γινόταν το φημισμένο κρασί που έπιναν οι Έλληνες στην εκστρατεία της Τροίας.
Η σύνθεση κόκκινων ποικιλιών από τον αμπελώνα της Οικογένειας Ζουμπεράκη, για την παραγωγή του κόκκινου κρασιού, περιλαμβάνει Λιάτικο, Κοτσιφάλι, Αχλάδι, Αγιωργίτικο, Λημνιώτικο, Cabernet, Merlot ενώ για τα λευκά κρασιά, Βιδιανό, Βηλάνα και Θραψαθήρι.
Tips
Δημιούργησε την δική σου γευσιγνωσία, φιλοξενώντας απαραιτήτως στο τραπέζι σου ΚΟΡΥΦΗ ΚΡΥΟΝΕΡΙΤΗ, λευκό κρασί από 100% βιδιανό, ΒΑLLERINA, ροζέ κρασί από 100% λιάτικο και ΛΙΑΣΤΟ, ένα προϊόν βιολογικής γεωργίας, από τις εκλεκτές ερυθρές, κρητικές ποικιλίες Λιάτικο και Κοτσιφάλι.
Μαζί σου μην ξεχάσεις να πάρεις το παραδοσιακό λικέρ PETIMEZORAKI όπου σε ένα αναπάντεχο “πάντρεμα” γεύσεων, η Κρητική τσικουδιά συνδυάζεται μοναδικά με το πετιμέζι. Ένα 100% βιολογικό προϊόν, που φτιάχνεται με τα μυστικά της παράδοσης και τα πιο αγνά συστατικά βιολογικής καλλιέργειας.
8η στάση: Tυροκομείο Βογιατζιδάκης
Στα Ρούστικα του Ρεθύμνου, μία τυροκομική μονάδα έχει τέτοια μεγάλη παράδοση που αφήνει τον κάθε επισκέπτη με το «στόμα ανοιχτό» 63 χρόνια τυροκομείο και μέχρι σήμερα συνεχίζει με τεράστια αγάπη και πάθος για το προϊόν προσφέροντας στο καταναλωτή βουτυράτα ανθότυρα, ωριμασμένες γραβιέρες και μυρωδάτα κεφαλοτύρια.
Οι άνθρωποι του δίνουν τεράστια προσοχή στην επεξεργασία της πρώτης ύλης καθώς και αμέριστο σεβασμό στις παραδοσιακές οικογενειακές συνταγές οι οποίες περνούν από γενιά σε γενιά.
Στο παραδοσιακό τυροκομείο ΒΟΓΙΑΤΖΙΔΑΚΗ συνδυάζουν παραδοσιακές και σύγχρονες τεχνικές με άρτιο τεχνολογικό εξοπλισμό, στοιχεία που διασφαλίζουν την τελική ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Αγνά και αυθεντικά τυροκομικά διαμάντια ξεχωρίζουν για την πλούσια γεύση τους καθώς δεν περιέχουν καθόλου συντηρητικά ακολουθώντας την τέχνη της παραδοσιακής τυροκόμησης του τόπου.
Tips
Στην επίσκεψη σου στο τυροκομείο θα ήταν εξαιρετική ευκαιρία να παρακολουθήσεις την παραγωγική διαδικασία μαθαίνοντας και κάποια από τα μυστικά αλλά και να πάρεις μία γεύση από το βουτυράτο ανθότυρο που ξελογιάζει αλλά από την πλούσια Κρητική γραβιέρα.
Ελληνικά 
English (UK)