Τα Ελληνικά τυριά είναι μία αρμονία αρωμάτων και παράδοσης. Η Κατερίνα Καρσιώτη παρουσιάζει 10 είδη τυριών που θα αιχμαλωτίσουν τη γεύση σου.
Από τη Μακεδονία,τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, την Εύβοια αλλά και τη Μεσσηνία μέχρι τα ψηλά βουνά της Πίνδου και της Κρήτης, 10 Ελληνικά τυριά προσγειώνονται στο τραπέζι σου και “γοητεύουν” με μία γεύση που έχει τις ρίζες της στα ορεινά…
Τυροκομία… μία τέχνη που κατοικεί στα ψηλά βουνά και σε απόκρημνα σημεία με το γάλα να παραμένει αυθεντικό και απευθείας από τους διπλανούς παραγωγούς της εκάστοτε περιοχής.
Η τέχνη της τυροκομίας είναι μακρά και κατάγεται από τα ορεινά μέρη της Ελλάδας, εκεί όπου ξεκίνησαν στα σπίτια να παράγουν τα δικά τους τυριά.
Από μόνη της, είναι μία ατέλειωτη θεματική που σε ταξιδεύει σε μοναδικές γεύσεις με άρωμα Ελλάδας, καθώς και σε μοναδικά τοπία που σκαρφαλώνουν ψηλά στις κορυφές.
Επίσης και μία τέχνη με μέλλον καθώς όσο προχωρά η τεχνολογία και η τεχνογνωσία, τόσο θα έχεις στο τραπέζι σου πιο πολλά τυριά, πιο διαφορετικά και ιδιαίτερα, για κάθε γούστο και κάθε προτίμηση, και φυσικά Ελληνικά.
Άλλα πλούσια σε λιπαρά άλλα λιγότερα, με απαλές, σκληρές και ημίσκληρες υφές, “ντυμένα” με μπαχαρικά και πικάντικες πινελιές, τα οποία απολαμβάνονται είτε σκέτα,είτε με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, είτε σε συνδυασμό με πιάτα της επιλογής σου.
Κασέρι, γραβιέρα, κοπανιστή, ανθότυρο, μανούρι, μυζήθρα, κεφαλοτύρι, κατίκι, μετσοβόνε και φυσικά, φέτα είναι μόνο μερικά από τα δεκάδες τυριά που παράγονται στη χώρα μας, διαφορετικά σε κάθε περιοχή.
Σε κάθε σπίτι, σε κάθε τραπέζι αποτελούν "σταθμό" και αγαπιούνται σχεδόν από όλους.
Η ποικιλία που υπάρχει πλέον είναι τεράστια, με πιο απλές επιλογές, αλλά και άλλες που σε αφήνουν με το "στόμα ανοιχτό", πολύ απλά λόγω της εξαιρετικής πρωτοτυπίας τους.
Η γιαγιά και ο παππούς σου σίγουρα θα έχουν να σου πουν ιστορίες για τα Ελληνικά τυριά για την πεντανόστιμη μυζήθρα, αλλά και για τη γευστικότατη γραβιέρα αλλά και φέτα που θα έφτιαχναν στο χωριό, με τα αρώματα να είναι τόσο αυθεντικά και παραδοσιακά όσο και η τέχνη τους.
Στην Αμφιλοχία, η Κεφαλογραβιέρα έχει ιστορία… και άπλετη νοστιμιά
Στην άκρη του Αμβρακικού κόλπου, η Αμφιλοχία φιλοξενεί και δίνει τροφή στα αιγοπρόβατα της περιοχής.
Το γάλα τους είναι πλούσιο σε λιπαρά αλλά και σε αρώματα, με αποτέλεσμα να δίνει μία σειρά από σκληρά τυριά, ένα από τα οποία είναι η κεφαλογραβιέρα.
Όπως μαρτυρεί και το όνομά της, είναι ένα μείγμα κεφαλοτυριού και γραβιέρας, ξακουστό και πεντανόστιμο.
Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα και την απολαμβάνεις κυρίως αυτούσια καθώς λιώνει στο στόμα.
Όπως παρόμοια Ελληνικά τυριά,συμμετέχει και στο μαγείρεμα, αλλά, πραγματικά, η συνοδεία με φρούτα, φρέσκο ψωμί και ελαιόλαδο, παξιμάδια και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς μπορεί να απογειώσει την εμπειρία σου.
Η ΠΟΠ Ξινομυζήθρα του νησιού “ταράζει” τα Kρητικά Όρη…
Μπορεί με τον όρο Ξυνομυζήθρα να έχεις συναντήσει πολλά τυριά στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, στην Κρήτη όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Eίναι διαφορετικά γιατί, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, είναι η μοναδική που από το 1994 έχει αποκτήσει καθεστώς Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Η παραγωγή της είναι εξαίσια, αφού συνδυάζει σύγχρονες και παραδοσιακές τεχνικές.
Στα χωριά της Κρήτης, κάνε μία στάση σε μονάδες, ζήτησε να δοκιμάσεις και ρώτα παλιούς παραγωγούς ή κτηνοτρόφους, γιατί διαφέρει ιδιαίτερα από χέρι σε χέρι.
Η γεύση της παραδοσιακής ξυνομυζήθρας είναι πιο πικάντικη από εκείνης που κυκλοφορεί στην αγορά. Και η υφή της πιο στεγνή, όχι τόσο κρεμώδης.
Συγγενεύει, γευστικά, με τα δύο άλλα λευκά τυριά ΠΟΠ της Κρήτης, το Ξύγαλο Σητείας και το Πηχτόγαλο Χανίων, με τη διαφορά ότι αυτά παράγονται από πλήρες γάλα.
H ΠΟΠ Φέτα Ιστιαίας απευθείας από τα ψηλά βουνά της Βόρειας Εύβοιας…
Γεύση ατόφια παραδοσιακή, άρωμα που σε "ταξιδεύει" στα ψηλά βουνά της περιοχής και τέχνη που κρατά από παλιά.
Με παππούδες, γονείς και παιδιά, ο καθένας με τον δικό του μοναδικό τρόπο να συνέχιζε και να συνεχίζει μία παράδοση που έχει άπλετη νοστιμιά.
Η φέτα Ιστιαίας παρασκευάζεται από 100% φρέσκο αιγοπρόβειο γάλα που προέρχεται αποκλειστικά από τα χωριά της Βόρειας Εύβοιας.
Με το λευκό της χρώμα, τη συμπαγή δομή και την ελαφρά υπόξινη γεύση της να μαρτυρεί ένα τυρί ξεχωριστό και μοναδικά Eυβοιώτικο.
Η γραβιέρα Κρήτης έχει και άλλο “πρόσωπο”…
H αγαπημένη σου απόλαυση σε μία διαφορετική εκδοχή με το πλούσιο άρωμα καπνού να σε “αιχμαλωτίζει”, η πικάντικη γεύση να έχει διάρκεια και οι ξηροί καρποί να προσδίδουν μία μοναδική πινελιά.
Η καπνιστή γραβιέρα της Μεγαλονήσου φτιάχνεται από αιγοπρόβειο γάλα και η τέχνη της φυλάσσεται και καπνίζεται από ξύλα οξιάς.
Το πάντρεμα της παράδοσης αλλά και της σύγχρονης τεχνογνωσίας καταστούν αυτό το τυρί ένα διαμάντι της τυροκομίας με το νησί να είναι περήφανο για το απόκτημα του.
Δεν μπορείς να επισκεφτείς τη Μυτιλήνη και να μη δοκιμάσεις Λαδοτύρι…
Μην παραξενευτείς αν είσαι σε κάποιο καφενέ της Μυτιλήνης και κατά τις 11.00 το πρωί σου προσφέρουν λαδοτύρι με ντόπιο αρωματικό σταφύλι.
Πρόκειται για ένα από τα κορυφαία και ξεχωριστά τυριά της Ελλάδας, καθώς είναι προέλευσης προστατευμένης ονομασίας, παρασκευάζεται αποκλειστικά και μόνο στο νησί της Λέσβου και, πιο ειδικά, στους ορεινούς όγκους του.
Παρασκευάζεται σε μικρά κεφαλάκια που ζυγίζουν 1-1½ κιλό και πιο παλιά, θα σου εξιστορήσουν οι ντόπιοι, το συντηρούσαν αποκλειστικά και μόνο μέσα σε ελαιόλαδο, για να προφυλάσσεται από αλλοιώσεις, ενώ παράλληλα δεχόταν τα κύματα ζέστης και κρύου το καλοκαίρι και τον χειμώνα αντίστοιχα, πράγμα που του έδινε μια ιδιαίτερα πικάντικη γεύση.
Αν πιστέψεις ότι έχει μέσα πιπέρια και καρυκεύματα, κάνεις λάθος, είναι το μυστικό τους.
Πλέον, επειδή η συντήρησή του στο λάδι είναι ακριβή, το τοποθετούν μέσα σε στρώμα παραφίνης. Ένα απόλυτα αρωματικό τυρί και με πραγματική δική του προσωπικότητα.
Αν βρεθείς στη Μυτιλήνη και επισκεφθείς χωριά, ζήτησε το λαδοτύρι συντηρημένο στο λάδι, αξίζει τον κόπο.
Έλα στο Αμάρι να σε “φιλέψουμε” γαλομυζήθρα…Κρύβει τόσα μυστικά!
Στους πρόποδες του βουνού Σάμιτος, στα 460 μέτρα υψόμετρο, το Αμάρι σε καλεί σε μυστικά τυροκομίας απόκρημνα, ορεινά και κυρίως γευστικά.
Γιατί η γαλομυζήθρα έχει παράδοση, έχει το δικό της αφήγημα και την δική της μοναδική ιστορία.
Με κρεμώδη αλλά και αέρινη εγκλωβίζει την εμπειρία σου και σε προτρέπει για την πιο δυνατή γαστρονομική ιστορία του παραδοσιακού χωριού.
Φτιάχνεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα σε αρμονική αναλογία 25%(πρόβειο) και 75%(κατσικίσιο) και παράγεται αμέσως μετά την παστερίωση του γάλακτος.
Συνηθίζουν να την τοποθετούν σε ειδικά δοχεία πήξης για περίπου μία ώρα, κρέμεται στις πασίγνωστες τσαντίλες, ώστε να αποβάλλει τα υγρά της και συσκευάζεται σε μόλις τρείς μέρες από την παραγωγή της.
Τα χαμηλά λιπαρά της καθώς και η πλούσια νοστιμιά και θρεπτικότητα της, την καθιστά διάσημη σε κάθε σημείο.
Ότι πιο φρέσκο λοιπόν μπορεί να φτάσει στο τραπέζι σου και να καταναλωθεί σκέτη ή σε πολλές αλμυρές και γλυκές συνταγές.
Στη Μακεδονία κατοικεί το πιο νόστιμο καπνιστό τυρί…
Ένα πραγματικό αριστούργημα γεύσης, μπορείς να δοκιμάσεις στη Μακεδονία και να εντυπωσιαστείς από την ημίσκληρη υφή του.
Κλέβει από την πρώτη στιγμή τις εντυπώσεις και προέρχεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα από ντόπιους παραγωγούς.
Διαθέτει πλούσια ιδιαιτερότητα την οποία προσδίδει το μοναδικό κάπνισμα αλλά και η ωρίμανση του περίπου για 3 μήνες, τυλιγμένο και κρεμασμένο από σκοινί σε άριστες και ειδικές συνθήκες.
Η Πίνδος “φωνάζει” από το βουνό, Μετσοβόνε αγάπη μου, Μετσοβόνε…
Για τους “καλοφαγάδες” του κόσμου, ένας λόγος για να επισκεφτούν το Μέτσοβο είναι φυσικά για να απολαύσουν το ένα και μοναδικά ανατρεπτικό Μετσοβόνε.
Βασιλικά στέκει ισχυρά και δυνατά ΠΟΠ, προσφέροντας την πιο πλούσια γεύση απευθείας από τον πιο γραφικό και παραδοσιακό οικισμό, λίγα χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα.
Βέβαια εκτός από το Μετσοβόνε, στο χωριό είναι πολύ γνωστό και ένα άλλο τυρί που ακούει στο όνομα, μετσοβέλα, το οποίο πρέπει να το δοκιμάσεις αν δεν το έχεις κάνει μέχρι τώρα.
Το Μετσοβόνε για τρείς μήνες καπνίζεται με την μέθοδο Pasta filata, κρεμασμένο και τυλιγμένο σε σχοινί.
Είναι αποκλειστικά ένα ημίσκληρο τυρί,το οποίο παρασκευάζεται κυρίως από αγελαδινό γάλα ή από μείγμα αγελαδινού με πρόβειο ή κατσικίσιο.
Καλοφτιαγμένο με ιδανική και αρμονική οξύτητα, “περιμένει” να το συνοδεύσεις με ένα εξαιρετικό κόκκινο κρασί της επιλογής σου και να το απολαύσεις με θέα τις πηγές του Αώου.
Στα Γρεβενά, το Αερομάνουρο έχει μεγάλη βουτυράτη χάρη…
Λίγοι το ξέρουν αλλά όταν το μάθουν σίγουρα έχει την δυναμική να γίνει η πρώτη αγάπη και παντοτινή.
Η γαστρονομία είναι μαγική γιατί κρύβει εκπλήξεις και διαμάντια σε κάθε τόπο που όταν τα ανακαλύπτεις νιώθεις πλούσιος και γεμάτος.
Κάπως έτσι θα αισθανθείς όταν δοκιμάσεις το αερομάνουρο, το ντόπιο τυρί των Γρεβενών που έχει την πιο βουτυράτη γεύση.
Τρυφερό και με πλούσια γεύση που δεν ξεχνιέται όσα χιλιόμετρα και να διανύσεις.
Παραμένει ζωντανό και διακριτά πυκνό στις αισθήσεις σου προσδοκώντας να γίνει η καθημερινή σου συνήθεια.
Ένα από τα κορυφαία Ελληνική τυριά με μία δυναμική εντυπωσιακή το οποίο παρασκευάζεται από κατσικίσιο γάλα της περιοχής και εδρεύει εκεί στα ψηλά βουνά.
Η ΠΟΠ Σφέλα της Μεσσηνίας και της Λακωνίας ή αλλιώς της “φωτιάς”…
Το τυρί της φωτιάς γιατί η δυνατή πιπεράτη γεύση του πρωταγωνιστεί και μαγεύει.
Το ημίσκληρο τοπικό τυρί της Μεσσηνίας και της Λακωνίας παρασκευάζεται από πρόβειο ή αιγοπρόβειο παστεριωμένο γάλα.
Ωριμάζει τουλάχιστον για τρεις μήνες πριν βρεθεί στο τραπέζι σου με το όνομα της να οφείλεται στον τρόπο τεμαχισμού της τυρομάζας(Σφέλα =λωρίδα)και σερβίρεται είτε σκέτη ή λαδορίγανη ως ένας καταπληκτικός μεζές για το τσίπουρο και το ούζο σου.
Δοκίμασε να τρίψεις Σφέλα σε παραδοσιακές πίτες ή παξιμάδια με τη γαστρονομική σου εμπειρία να απογειώνεται.
To άρθρο δημοσιεύτηκε στο Thigaterra blog, the Art of Slow Food
Σχετικά με τον συντάκτη
Η Κατερίνα Καρσιώτη είναι Δημοσιογράφος – Αρχαιολόγος | Ξεναγός
Εργάζεται στα έντυπα, τηλεοπτικά και ηλεκτρονικά μέσα, λατρεύει το ραδιόφωνο και ειδικεύεται στα ρεπορτάζ πολιτισμού, τουρισμού και επιχειρηματικότητας. Η απασχόληση της σε Οργανισμό Διπλωματίας στους τομείς Διπλωματία Τουρισμού και Γαστρονομίας αποτέλεσε σπουδαίο εργαλείο εξέλιξης και ανάπτυξης για τα αντικείμενά της.
Διαθέτει πιστοποιήσεις στο πεδίο του Αγροτουρισμού και Αγροδιατροφής από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και κάνει το μεταπτυχιακό της στον ίδιο τομέα.
Επιμένει στην ανάπτυξη του ελαιοτουρισμού, εστιάζει στην προώθηση και στην εξωστρέφεια των τοπικών προϊόντων της χώρας και περιμένει την μέρα που θα δημιουργήσει την δική της αγροικία στη Πελοπόννησο από όπου και κατάγεται.
Η αλλαγή, για την Κατερίνα, έρχεται όταν αποφασίσουμε τι θέλουμε και όχι τι νομίζουμε ότι μπορούμε να έχουμε !